Wydajność tuszu i tonera przy 5% zadrukowaniu – co to znaczy?

Wybór odpowiednich materiałów eksploatacyjnych do drukarki to jedna z rzeczy, które każdy co jakiś czas wykonuje w biurze. Producenci tuszów i tonerów podają na opakowaniach wydajność w liczbie stron, jaką można wydrukować przy określonym stopniu zadruku – zazwyczaj 5%. Co jednakoznacza to tajemnicze 5%? Czy ta wartość ma jakiekolwiek odniesienie do rzeczywistego użytkowania drukarki w biurze lub w domu? Jak przeliczyć wydajność tonera na rzeczywiste warunki pracy? I w końcu jaki wkład wybrać, oryginał czy może zamiennik, a jeśli zamiennik to jakiej firmy?

W tym artykule wyjaśnimy, czym jest 5% zadruku, jakie standardy regulują pomiar wydajności tuszów i tonerów oraz jak zoptymalizować zużycie materiałów eksploatacyjnych, aby obniżyć koszty drukowania.

Czym jest 5% zadruku?

Podawana przez producentów wartość wydajności tonera lub tuszu odnosi się do liczby stron, które można wydrukować przy 5% pokrycia każdej strony drukiem. Innymi słowy, oznacza to, że każda strona testowa używana do wyliczenia wydajności jest zadrukowana w zaledwie 5% swojej powierzchni.

Jak wygląda 5% zadruku wpraktyce?

Wielu użytkowników błędnie zakłada, że 5% zadruku to przeciętny stopień pokrycia strony w codziennym użytkowaniu. W rzeczywistości:

Strona A4 z krótkim listem biznesowym lub fakturą może mieścić się w granicach 5% pokrycia.
Standardowy dokument tekstowy (np. raport lub artykuł naukowy) może mieć 8–15% pokrycia.
Strona zawierająca grafikę, tabelki lub kolorowe nagłówki może osiągnąć 20–50% pokrycia.
Pełnowymiarowe zdjęcie na całej stronie A4 oznacza niemal 100% pokrycia.

Oznacza to, że deklarowana wydajność tuszu lub tonera często jest wyższa niż ta, którą osiąga użytkownik w rzeczywistym użytkowaniu.

Standardy pomiaru wydajności tuszu i tonera

Aby ujednolicić sposób określania wydajności materiałów eksploatacyjnych, stosuje się międzynarodowe normy ISO. Dzięki nim możliwe jest porównanie produktów różnych producentów w jednakowych warunkach.
Najważniejsze standardy dotyczące wydajności to:

ISO/IEC 19752 – standard dla monochromatycznych tonerów laserowych (stosowany np. w drukarkach biurowych).
ISO/IEC 24711 – standard dla tuszów atramentowych, wykorzystywany głównie w drukarkach domowych.
ISO/IEC 19798 – standard dla kolorowych tonerów laserowych.

Jak przeprowadza się testy wydajności?

Testy zgodne z normami ISO wykonuje się w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych:

Wykorzystuje się zestaw standardowych stron testowych – są one zaprojektowane w taki sposób, aby odpowiadały typowym dokumentom biznesowym.
Druk odbywa się w trybie ciągłym – co oznacza, że nie bierze się pod uwagę dodatkowego zużycia tuszu lub tonera wynikającego z częstego włączania i wyłączania drukarki.
Testy prowadzone są aż do momentu całkowitego zużycia wkładu– sprawdza się, ile stron można wydrukować do momentu, gdy drukarka zgłosi konieczność wymiany tonera lub tuszu.

W praktyce użytkownicy rzadko drukują w identycznych warunkach, co prowadzi do różnic między deklarowaną a rzeczywistą wydajnością. Zatem informację podawaną na opakowaniu przez producenta dotyczącą ilości stron, jakie wydrukujemy danym tuszem lub tonerem należy rozumieć bardziej jako orientacyjna wskazówka. Nie zaś jako gwarancja wydruku określonej liczny stron.

Jak optymalizować wydajność tuszu i tonera?

Aby maksymalnie wydłużyć żywotność tuszu lub tonera, warto stosować kilka trików:

Zmiana ustawień drukowania – tryb „oszczędzania tonera” lub „eco” może obniżyć zużycie o 20–50%. Jeśli więc nie potrzebujemy idealnej jakości - drukujmy w jakości "roboczej".
Użycie oszczędnych czcionek – np. Century Gothic zużywa mniej tuszu niż Arial.
Drukowanie w skali szarości – w wielu przypadkach kolor nie jest konieczny.
Drukowanie dwustronne – zmniejszaliczbę stron, a tym samym koszt druku i wydatki na papier.

Czy zamienniki i regenerowane materiały eksploatacyjne wpływają na wydajność?

Oryginalne wkłady są droższe, ale gwarantują przewidywalną wydajność. Zamienniki mogą być tańsze, ale nie zawsze osiągają deklarowaną liczbę stron. Czasami drukarka może też mieć problem z rozpoznaniem zamiennika i może odmówić drukowania w ogóle. Kluczowe kwestie:

Niektóre zamienniki mogą zawierać mniej tonera/tuszu niż oryginały, choć zazwyczaj jednak zawierają go więcej, co jest zaletą zamienników.
Regenerowane wkłady są bardziej ekologiczne, ale mogą nie być kompatybilne z każdą drukarką.
Wysokiej jakości zamienniki od renomowanych producentów mogą zapewniać podobną wydajność jak oryginały.

Często producenci zamienników podają np. tylko ile mililitrów posiada ich wkład (mowa o tuszach, nie tonerach) a producent oryginalnego tuszu HP podaje wyłącznie ilość stron przy 5% zadruku. Ciężko jest więc wtedy zestawić zamiennik z oryginałem.

Koszt zamiennika w przypadku popularnych tuszy HP jest czasami nawet wyższy od oryginału, ale oferuje dużo większą pojemność. Można to sprawdzić np. tutaj, na stronie z tuzami do HP: https://inkhouse.pl/tusze,do-hp.html

Tonery łatwiej jest ze sobą zestawić, ponieważ nie ma podanej ilości proszku, a zawsze jest to właśnie wydajność w stronach.

Wydajność a koszt wydruku – jak to przeliczyć?

Aby oszacować koszt wydruku strony, można użyć wzoru:
Koszt wydruku strony = Cena wkładu / Deklarowana liczba stron przy 5% pokryciu
Przykład:

Toner kosztuje 300 zł i wystarcza na 3000 stron (przy 5% zadruku).
Koszt jednej strony to 0,10 zł.
Jeśli rzeczywiste pokrycie strony wynosi 10%, koszt wzrasta do 0,20 zł.
Jeżeli znajdziemy natomiast toner zamienny za 150zł o tych samych parametrach, to nasz koszt strony również spadnie o połowę.

Podsumowanie

Deklarowana wydajność tuszu i tonera przy 5% zadruku to wartość teoretyczna, służąca do porównań między produktami. W rzeczywistości większość użytkowników osiąga niższą liczbę wydruków, ponieważ drukuje bardziej złożone dokumenty. Optymalizacja ustawień drukowania i świadomy wybór materiałów eksploatacyjnych mogą znacznie obniżyć koszty druku.